less

Autres langues

Langue: pl

Autres versions - même langue

Version: wersja 374: 19 lutego 2002 (openSuse - 09/10/07)

Section: 1 (Commandes utilisateur)

NAZWA

less - przeciwieñstwo more

SK£ADNIA

less -?
less --help
less -V
less --version
less [-[+]aBcCdeEfFgGiIJmMnNqQrRsSuUVwWX]
[-b rozmiar] [-h linie] [-j linia] [-k plikklu]
[-{oO} pliklog] [-p wzór] [-P zachêta] [-t tag]
[-T pliktagów] [-x tab,...] [-y linie] [-[z] linie]
[+[+]cmd] [--] [nazwa_pliku]...
(Alternatywn± sk³adniê, z d³ugimi nazwami opcji, opisano w czê¶ci OPCJE).

OPIS

less jest programem podobnym do more (1), ale pozwalaj±cym na poruszanie siê w ty³ w pliku tak samo jak w przód. less nie musi te¿ czytaæ ca³ego pliku wej¶ciowego przed rozpoczêciem, tak wiêc przy du¿ych plikach wej¶ciowych uruchamia siê szybciej ni¿ edytory tekstu takie jak vi (1). less u¿ywa bazy termcap (w niektórych systemach terminfo), tak wiêc mo¿e pracowaæ na szeregu terminali. Istnieje nawet ograniczona obs³uga terminali drukuj±cych (na terminalu drukuj±cym, linie, które powinny zostaæ wypisane na górze ekranu s± poprzedzone daszkiem).

Polecenia oparte s± zarówno na more jak i vi. Polecenia mo¿na poprzedziæ liczb± dziesiêtn±, zwan± N w opisach poni¿ej. Liczba ta jest u¿ywana przez niektóre polecenia, jak to zaznaczono.

POLECENIA

W poni¿szych opisach, ^X oznacza Control-X, ESC oznacza klawisz ESCAPE; na przyk³ad ESC-v oznacza dwuznakow± sekwencjê ESC, potem "v".
h lub H
Pomoc: wy¶wietla podsumowanie tych poleceñ. Je¶li zapomnisz wszystkich innych poleceñ, pamiêtaj o tej.
SPACE lub ^V lub f lub ^F
Przewija w przód N linii, domy¶lnie jedno okno (zobacz opcja -z poni¿ej). Je¶li N wynosi wiêcej ni¿ rozmiar ekranu, wy¶wietlany jest tylko ostatni pe³ny ekran. Ostrze¿enie: niektóre systemy u¿ywaj± ^V jako specjalnego znaku dos³owno¶ci.
z
Jak SPACJA, ale je¶li podano N, staje siê nowym rozmiarem okna.
ESC-SPACE
Jak spacja, ale przewija o pe³n± wielko¶æ ekranu, nawet je¶li po drodze osi±gnie koniec pliku.
RETURN lub ^N lub e lub ^E lub j lub ^J
Przewija w przód o N linii, domy¶lnie jedn±. Wy¶wietlane s± wszystkie N linie, nawet je¶li N wynosi wiêcej ni¿ wielko¶æ ekranu.
d lub ^D
Przewija w przód o N linii, domy¶lnie po³owê wielko¶ci ekranu. Je¶li podano N, staje siê ono now± warto¶ci± domy¶ln± dla kolejnych poleceñ d i u.
b lub ^B lub ESC-v
Przewija w ty³ N linii, domy¶lnie jedno okno (zobacz opcja -z poni¿ej). Je¶li N wynosi wiêcej ni¿ rozmiar ekranu, wy¶wietlany jest tylko ostatnia wielko¶æ ekranowa.
w
Jak ESC-v, ale je¶li podano N, staje siê ono nowym rozmiarem okna.
y lub ^Y lub ^P lub k lub ^K
Przewija w ty³ o N linii, domy¶lnie jedn±. Wy¶wietlane s± wszystkie N linie, nawet je¶li N wynosi wiêcej ni¿ wielko¶æ ekranu. Ostrze¿enie: niektóre systemy u¿ywaj± ^Y jako specjalnego znaku kontroli zadañ.
u lub ^U
Przewija w ty³ o N linii, domy¶lnie po³owê wielko¶ci ekranu. Je¶li podano N, staje siê ono now± warto¶ci± domy¶ln± dla kolejnych poleceñ
ESC-) lub STRZA£KA_W_PRAWO
Przewija poziomo N znaków w prawo, domy¶lnie o po³owê szeroko¶ci ekranu (zob. opcja -#).! Je¶li podano liczbê N, to staje siê ona domy¶lna dla przysz³ych poleceñ STRZA£KA_W_PRAWO i STRZA£KA_W_LEWO. Podczas przewijania tekstu dzia³a to tak, jakby by³a w³±czona opcja -S (ucinania linii).
ESC-( lub STRZA£KA_W_LEWO
Przewija poziomo N znaków w prawo, domy¶lnie o po³owê szeroko¶ci ekranu (zob. opcja -#).! Je¶li podano liczbê N, to staje siê ona domy¶lna dla przysz³ych poleceñ STRZA£KA_W_PRAWO i STRZA£KA_W_LEWO.
r lub ^R lub ^L
Od¶wie¿a ekran.
R
Od¶wie¿a ekran, odrzucaj±c wszelkie wej¶cie z bufora. U¿yteczne je¶li plik zmienia siê w trakcie ogl±dania.
F
Przewija w przód, i próbuje nadal odczytywaæ gdy osi±gniêto koniec pliku. Normalnie polecenia tego u¿ywa³by¶ gdy znajdujesz siê ju¿ na koñcu pliku. Jest to metoda monitorowania ogona pliku który w³a¶nie ro¶nie podczas ogl±dania (zachowanie to jest podobne do polecenia tail -f).
g lub < lub ESC-<
Przechodzi do linii numer N w pliku, domy¶lnie pierwszej (pocz±tku pliku). (Ostrze¿enie: mo¿e to byæ powolne je¶li N jest du¿e).
G lub > lub ESC->
Przechodzi do linii numer N w pliku, domy¶lnie na koniec pliku. (Ostrze¿enie: mo¿e to byæ powolne je¶li N jest du¿e lub je¶li N jest niepodane, a czytane jest standardowe wej¶cie zamiast pliku).
p lub %
Przechodzi do pozycji N procent w pliku. N powinno zawieraæ siê miêdzy 0 a 100.
{
Je¶li w linii wy¶wietlanej na górze ekranu znajduje siê otwieraj±cy nawias klamrowy, polecenie { przejdzie do odpowiadaj±cego mu prawego nawiasu. Pasuj±cy zamykaj±cy nawias klamrowy jest umieszczany na dole ekranu. Je¶li w linii na górze ekranu znajduje siê wiêcej ni¿ jeden nawias klamrowy, mo¿na u¿yæ liczby N okre¶laj±cej N-ty nawias w linii.
}
Je¶li w linii wy¶wietlanej na dole ekranu znajduje siê zamykaj±cy nawias klamrowy, polecenie } przejdzie do odpowiadaj±cego mu prawego nawiasu. Pasuj±cy otwieraj±cy nawias klamrowy jest umieszczany na górze ekranu. Je¶li w linii na górze ekranu znajduje siê wiêcej ni¿ jeden nawias klamrowy, mo¿na u¿yæ liczby N okre¶laj±cej N-ty nawias w linii.
(
Jak {, ale odnosi siê do nawiasów okr±g³ych, a nie klamrowych
)
Jak }, ale odnosi siê do nawiasów okr±g³ych, a nie klamrowych
[
Jak {, ale odnosi siê do nawiasów kwadratowych, a nie klamrowych
]
Jak }, ale odnosi siê do nawiasów kwadratowych, a nie klamrowych
ESC-^F
Po którym nastêpuj± dwa znaki, zachowuje siê jak {, ale u¿ywa tych dwóch znaków jako odpowiednio nawiasu otwieraj±cego i zamykaj±cego. Na przyk³ad, "ESC ^F < >" mo¿na u¿yæ do przej¶cia do >, które odpowiada < wy¶wietlanemu w linii na górze ekranu.
ESC-^B
Po którym nastêpuj± dwa znaki, zachowuje siê jak }, ale u¿ywa tych dwóch znaków jako odpowiednio nawiasu otwieraj±cego i zamykaj±cego. Na przyk³ad, "ESC ^B < >" mo¿na u¿yæ do przej¶cia do w ty³ do <, które odpowiada > wy¶wietlanemu w linii na dole ekranu.
m
Plus dowolna ma³a litera; zaznacza bie¿±c± pozycjê t± liter±.
'
(Pojedynczy apostrof) Plus dowolna ma³a litera: powraca do pozycji zaznaczonej uprzednio t± liter±. Plus kolejny pojedynczy cudzys³ów: wraca do pozycji, w której wykonano ostatni± "du¿e" polecenie przemieszczania siê. Plus ^ lub $, skacze odpowiednio na pocz±tek lub koniec pliku. Znaczniki pozycji s± zachowywane przy otwieraniu nowego pliku, tak wiêc polecenia ' mo¿na u¿yæ do prze³±czania miêdzy plikami wej¶ciowymi.
^X^X
Tak jak pojedynczy apostrof.
/wzorzec
Szuka w przód w pliku N-tej linii zawieraj±cej wzorzec. N domy¶lnie równa siê jeden. Wzorzec to wyra¿enie regularne rozpoznawane przez ed. Szukanie zaczyna siê od drugiej wy¶wietlanej linii (ale zobacz opcje -a i -j, które to zmieniaj±).

Pewne znaki maj± specjalne znaczenie je¶li wprowadzono je na pocz±tku wzorca; zmieniaj± one typ szukania, a nie s± traktowane jako czê¶æ wzorca:

^N lub !
Szukanie linii, które NIE pasuj± do wzorca.
^E lub *
Szukanie w wielu plikach. To znaczy, je¶li szukanie dosz³o do koñca bie¿±cego pliku bez znalezienia dopasowania, ci±gnie siê ono dalej w kolejnym pliku z listy podanej w wierszu poleceñ.
^F lub @
Zaczêcie szukania od pierwszej linii PIERWSZEGO pliku z listy z wiersza poleceñ, niezale¿nie od tego, co aktualnie wy¶wietlane jest na ekranie, oraz ustawieñ opcji -a i -j.
^K
Pod¶wietlanie ka¿dego tekstu, który pasuje do wzorca na bie¿±cym ekranie, ale bez przesuwania siê do pierwszego dopasowania (KEEP = utrzymaj bie¿±c± pozycjê).
^R
Bez interpretacji metaznaków wyra¿eñ regularnych. Wykonuje proste porównanie tekstowe.
?wzorzec
Szukanie w ty³ w pliku N-tej linii zawieraj±cej wzorzec. Szukanie zaczyna siê od linii znajduj±cej siê tu¿ przed lini± wy¶wietlan± na samym dole [czyli w przedostatniej linii ekranu - GSN]

Pewne znaki maj± specjalne znaczenie, jak w poleceniu /:

^N lub !
Szukanie linii które NIE pasuj± do wzorca.
^E lub *
Szukanie w wielu plikach. To znaczy, je¶li szukanie dosz³o do pocz±tku bie¿±cego pliku bez znalezienia dopasowania, ci±gnie siê ono dalej w poprzednim pliku z listy podanej w wierszu poleceñ.
^F lub @
Zaczêcie szukania od ostatniej linii OSTATNIEGO pliku z listy z wiersza poleceñ, niezale¿nie od tego co aktualnie wy¶wietlane jest na ekranie, oraz ustawieñ opcji -a i -j.
^K
Jak w szukaniu w przód.
^R
Jak w szukaniu w przód.
ESC-/wzorzec
To samo co "/*".
ESC-?wzorzec
To samo co "?*".
n
Powtarza poprzednie szukanie, dla N-tej linii zawieraj±cej ostatni wzorzec. Je¶li poprzednie szukanie zmodyfikowano przez ^N, szukanie jest wykonywane dla N-tej linii NIE zawieraj±cej wzorca. Je¶li poprzednie szukanie zmodyfikowano przez ^E, szukanie ci±gnie siê przez nastêpny (lub poprzedni) plik, je¶li nie wystarczy³ plik bie¿±cy. Je¶li poprzednie szukanie zmodyfikowano przez ^R, szukanie wykonywane jest bez u¿ycia wyra¿eñ regularnych. Je¶li poprzednie szukanie by³o zmodyfikowane przez ^F lub ^K, nie wystêpuje ¿aden efekt.
N
Powtarza poprzednie szukanie, ale w przeciwnym kierunku.
ESC-n
Powtarza poprzednie szukanie, ale przekraczaj±c granice plików. Efekt jest taki sam, jak gdyby poprzednie szukanie zmodyfikowano przez *.
ESC-N
Potwarza poprzednie szukanie, ale w przeciwnym kierunku i przekraczaj±c granice plików.
ESC-u
Cofa pod¶wietlanie szukania. Wy³±cza pod¶wietlanie ³añcuchów pasuj±cych do bie¿±cego wzoru szukania. Je¶li pod¶wietlenie ju¿ jest wy³±czone z powodu poprzedniego polecenia ESC-u, w³±cza je z powrotem. Pod¶wietlenie w³±czy te¿ ka¿de polecenie szukaj±ce (mo¿na je te¿ wy³±czyæ prze³±czaj±c opcjê -G; wówczas polecenia szukaj±ce nie w³±czaj± go z powrotem).
:e [nazwa_pliku]
Ogl±danie nowego pliku. Je¶li brakuje nazwy pliku, plik "bie¿±cy" (zobacz polecenia :n i :p poni¿ej) z listy plików z wierszu poleceñ jest ogl±dany na nowo. Znak procentu (%) w nazwie pliku zastêpowany jest nazw± pliku bie¿±cego. Znak funta (#) jest zastêpowany nazw± poprzednio ogl±danego pliku. Jednak dwa kolejne znaki procentu s± po prostu zastêpowane pojedynczym znakiem procentu. Pozwala to na wprowadzenie nazwy pliku zawieraj±cej w nazwie znak procentu. Podobnie, dwa kolejne znaki funta s± zastêpowane pojedynczym znakiem funta. Nazwa pliku wstawiana jest do listy plików z wiersza poleceñ, tak aby mo¿na j± by³o obejrzeæ kolejnymi poleceniami :n i :p. Je¶li nazwa pliku sk³ada siê z kilku plików, wszystkie one s± wstawiane do listy plików i ogl±dany jest pierwszy z nich. Je¶li nazwa pliku zawiera jedn± lub wiêcej spacji, ca³a nazwa musi byæ ujêta w cudzys³owy (zobacz te¿ opcja -").
^X^V lub E
To samo co :e. Uwaga: niektóre systemy u¿ywaj± ^V jako specjalnego znaku dos³owno¶ci. W takich systemach u¿ycie ^V mo¿e byæ niemo¿liwe.
:n
Ogl±danie nastêpnego pliku (z listy plików podanej w wierszu poleceñ). Je¶li podano liczbê N, wy¶wietlany jest N-ty nastêpny plik.
:p
Ogl±danie poprzedniego pliko (z listy plików podanej w wierszu poleceñ). Je¶li podano liczbê N, wy¶wietlany jest N-ty poprzedni plik.
:x
Ogl±danie pierwszego pliku z listy plików podanej w wierszu poleceñ. Je¶li podano liczbê N, wy¶wietlany jest N-ty plik na li¶cie.
:d
Usuniêcie bie¿±cego pliku z listy plików.
t
Przej¶cie do nastêpnego tagu (znacznika), je¶li dla bie¿±cego wyst±pi³o wiêcej ni¿ jedno dopasowanie. Tagi omówiono dok³adniej w opisie opcji -t.
T
Przej¶cie do poprzedniego tagu, je¶li dla bie¿±cego wyst±pi³o wiêcej ni¿ jedno dopasowanie.
= lub ^G lub :f
Wypisuje pewne informacje o pliku w³a¶nie ogl±danym, w tym jego nazwê oraz numer linii i offset bajtowy dolnej wy¶wietlanej linii. Je¶li to mo¿liwe, wypisywana jest tak¿e d³ugo¶æ pliku, ilo¶æ linii w pliku oraz procentowa wielko¶æ pliku ponad ostatni± wy¶wietlan± lini±.
-
Plus jedna lub wiêcej opcji wierszu poleceñ (zobacz OPCJE poni¿ej): zmienia ustawienie tej opcji i wypisuje komunikat opisuj±cy nowe ustawienie. Je¶li bezpo¶rednio po kresce zostanie wprowadzone ^P (CONTROL-P), to ustawienie danej opcji jest zmieniane, ale bez wypisywania komunikatu. Je¶li opcja ma warto¶æ liczbow± (jak -b lub -h) lub ³añcuchow± (jak -P lub -t), warto¶æ mo¿na wprowadziæ tu¿ po literze opcji. Je¶li nie wprowadzono nowej warto¶ci, wypisywany jest komunikat o bie¿±cym ustawieniu i nic nie ulega zmianie.
--
Jak polecenie -, ale przyjmuje jako argument d³ug± nazwê opcji (zobacz OPCJE poni¿ej), a nie pojedyncz± literê opcji. Po wpisaniu nazwy opcji musisz nacisn±æ RETURN. ^P bezpo¶rednio po drugiej iminuje wypisywanie komunikatu opisuj±cego nowe ustawienie, tak jak w poleceniu -.
-+
Plus jedna z liter opcji wierszu poleceñ; przywraca opcjê do ustawienia domy¶lnego i wypisuje komunikat opisuj±cy nowe ustawienie (polecenie "-+X" dokonuje tego samego co opcja "-+X" w linii poleceñ). Nie dzia³a to dla opcji maj±cych warto¶æ ³añcuchow±.
--+
Jak polecenie -+, ale pobiera d³ug± nazwê opcji zamiast pojedynczej litery opcji.
-!
Plus jedna z liter opcji wierszu poleceñ; ustawia opcjê na warto¶æ przeciwn± ustawieniu domy¶lnego i wypisuje komunikat opisuj±cy nowe ustawienie. Nie dzia³a to dla opcji maj±cych warto¶æ liczbow± lub ³añcuchow±. IP --! Jak polecenie -!, ale pobiera d³ug± nazwê opcji zamiast pojedynczej litery opcji.
_
(podkre¶lenie) Plus jedna z liter opcji wierszu poleceñ; wypisuje komunikat opisuj±cy bie¿±ce ustawienie tej opcji. Nie zmienia ustawienia.
__
(podwojone podkre¶lenie) Jak polecenie _ (podkre¶lenie), ale pobiera d³ug± nazwê opcji zamiast pojedynczej litery opcji. Po wpisaniu nazwy opcji musisz nacisn±æ RETURN.
+polecenie
Powoduje, ¿e podane polecenie jest wykonywane za ka¿dym razem, gdy ogl±dany jest nowy plik. Na przyk³ad, +G powoduje, ¿e less zaczyna wy¶wietlanie ka¿dego pliku od koñca zamiast od pocz±tku.
V
Wypisuje numer bie¿±cej wersji less
q lub Q lub :q lub :Q lub ZZ
Koñczy dzia³anie less.

Nastêpuj±ce cztery polecenia mog±, ale nie musz± byæ prawid³owe, zale¿nie od twojej instalacji.

v
Wywo³uje edytor do edycji w³a¶nie ogl±danego pliku. Edytor pobierany jest pobierany ze zmiennej ¶rodowiskowej VISUAL, je¶li ta jest okre¶lona, lub EDITOR, je¶li VISUAL nie jest okre¶lona, a w ka¿dym razie domy¶lnie "vi", je¶li ani VISUAL ani EDITOR jest okre¶lona. Zobacz te¿ omówienie LESSEDIT po sekcji o ZNAKACH ZACHÊTY poni¿ej.
! polecenie-pow³oki
Wywo³uje pow³okê i wykonuje podan± polecenie pow³oki. Znak procentu (%) jest zastêpowany nazw± bie¿±cego pliku. Znak funta (#) jest zastêpowany nazw± poprzednio ogl±danego pliku. "!!" powtarza ostatnie polecenie pow³oki. "!" bez polecenia wywo³uje po prostu pow³okê. W systemach Unixowych, nazwa pow³oki pobierana jest ze zmiennej ¶rodowiskowej SHELL, a w ka¿dym razie domy¶lnie "sh". W systemach MS-DOS i OS/2, pow³ok± jest zwyk³y procesor poleceñ.
| <m> polecenie-pow³oki
<m> przedstawia dowoln± literê-znacznik. Przesy³a przez potok sekcjê podanego pliku do podanej polecenia pow³oki. Sekcja pliku, która ma zostaæ przes³ana to ta znajduj±ca siê miêdzy pierwsz± lini± bie¿±cego ekranu a pozycj± oznaczon± liter±. <m> mo¿e te¿ równaæ siê ^ lub $, oznaczaj±c odpowiednio pocz±tek lub koniec pliku. Je¶li <m> równa siê . lub znakowi nowej linii, przesy³any jest bie¿±cy ekran.
s nazwa_pliku
Zapisuje wej¶cie do pliku. Dzia³a to tylko wtedy, gdy wej¶cie jest potokiem, a nie zwyczajnym plikiem.

OPCJE

Opcje wierszu poleceñ s± opisane poni¿ej. Wiêkszo¶æ opcji mo¿na zmieniaæ w trakcie dzia³ania less, u¿ywaj±c polecenia "-".

Wiêkszo¶æ opcji mo¿na podaæ w jednej z dwu postaci: albo kreski z pojedyncz±vliter± albo dwu kresek z nastêpuj±c± po nich d³ug± nazw± opcji. D³ugie nazwy opcji mo¿na skracaæ, o ile skrót jest jednoznaczny. Na przyk³ad, --quit-at-eof mo¿na skróciæ do --quit, ale nie do --qui, poniewa¿ na --qui zaczynaj± siê zarówno --quit-at-eof, jak i --quiet. Niektóre z d³ugich nazw opcji zapisane s± du¿ymi literami, jak --QUIT-AT-EOF, odró¿niane od --quit-at-eof. Takie nazwy wymagaj± du¿ej tylko pierwszej litery, reszta mo¿e byæ podana ma³ymi lub du¿ymi. Na przyk³ad, --Quit-at-eof jest równowa¿nikiem --QUIT-AT-EOF. + .PP Opcje pobierane s± tak¿e ze zmiennej ¶rodowiskowej LESS. Na przyk³ad, ¿eby unikn±æ pisania "less -options..." za ka¿dym wywo³aniem less, mo¿esz napisaæ w csh:

setenv LESS "-options"

lub, je¶li u¿ywasz sh:

LESS="-options"; export LESS

W MS-DOS nie potrzebujesz cudzys³owów, ale powiniene¶ zast±piæ wszystkie znaki procentu w ³añcuchu opcji podwójnymi znakami procentu.

Zmienna ¶rodowiskowa analizowana jest przed wierszem poleceñ, tak wiêc opcje wiersza poleceñ uniewa¿niaj± zmienn± LESS. Je¶li jaka¶ opcja pojawia siê w zmiennej LESS, mo¿na przywróciæ jej warto¶æ domy¶ln± poprzedzaj±c w wierszu poleceñ opcjê znakami "-+".

Dla opcji takich jak -P lub -D, wymagaj±cych nastêpuj±cego po nich ³añcucha, musi zostaæ u¿yty znak dolara ($), sygnalizuj±cy koniec ³añcucha. Na przyk³ad, chc±c w MS-DOS skorzystaæ z dwu opcji -D, musisz umie¶ciæ miêdzy nimi znak dolara:

LESS="-Dn9.1$-Ds4.1"

-? lub --help
Opcja ta wy¶wietla podsumowanie poleceñ akceptowanych przez less (to samo co polecenie h). Zale¿nie od tego, jak u¿ywana przez ciebie pow³oka interpretuje znak zapytania, mo¿e byæ koniecznym zacytowanie go, jako "-\?".
-a lub --search-skip-screen
Powoduje, ¿e szukania zaczynaj± siê po ostatniej linii wy¶wietlanej na ekranie, przeskakuj±c wszystkie wy¶wietlone linie. Domy¶lnie szukania zaczynaj± siê od drugiej linii ekranu (albo po ostatniej znalezionej linii; zobacz opcja -j).
-bn lub --buffers=n
Podaje, w kilobajtach (1024 bajtów), ilo¶æ pamiêci na buforowanie, jakiej less u¿yje dla ka¿dego pliku. Domy¶lnie dla ka¿dego pliku u¿ywany jest 64KB bufor (chyba ¿e plik jest potokiem - zobacz opcja -B). U¿ycie opcji -b powoduje, ¿e zamiast tego dla ka¿dego pliku zostanie u¿yty bufor o wielko¶ci n kilobajtów. Je¶li n wynosi -1, to bufory s± nieograniczone, to znaczy, do pamiêci jest wczytywany ca³y plik.
-B lub --auto-buffers
Domy¶lnie, kiedy dane s± odczytywane z potoku, bufory s± alokowane automatycznie, w miarê potrzeby. Je¶li przez potok czytana jest du¿a ilo¶æ danych, mo¿e to spowodowaæ zaalokowanie znacznej ilo¶ci pamiêci. Opcja -B wy³±cza ow± automatyczn± alokacjê buforów dla potoków, tak ¿e przydzielane jest im tylko 64KB (lub wielko¶æ bufora podana opcj± -b). Uwaga: u¿ywanie -B mo¿e spowodowaæ nieprawid³owe wy¶wietlanie, poniewa¿ w pamiêci trzymana jest tylko ostatnio ogl±dana czê¶æ pliku; wszelkie poprzednie dane s± tracone.
-c lub --clear-screen
Powoduje ¿e pe³ne od¶wie¿ania ekranu s± rysowane od górnej linii w dó³. Domy¶lnie, pe³ne od¶wie¿ania ekranu s± dokonywane poprzez przewijanie z do³u ekranu.
-C lub --CLEAR-SCREEN
Opcja -C dzia³a tak jak -c, ale ekran jest czyszczony przed od¶wie¿eniem.
-d lub --dumb
Opcja -d wy³±cza komunikat o b³êdzie wy¶wietlany zwykle je¶li terminal jest niemy, to jest, brakuje w nim wa¿nych zdolno¶ci, takich jak mo¿liwo¶æ od¶wie¿ania ekranu lub przewijania w ty³. Opcja -d nie zmienia w ka¿dym razie zachowania less na niemym terminalu.
-Dxkolor lub --color=xkolor
[tylko MS-DOS] Ustawia kolor wy¶wietlanego tekstu. x to pojedynczy znak okre¶laj±cy rodzaj tekstu, dla którego ustawiany jest kolor: n=normalny, s=standardowe wyj¶cie, d=pogrubiony, u=podkre¶lony, k=migaj±cy. kolor to para liczb rozdzielona kropk±. Pierwsza liczba okre¶la kolor pierwszego planu, a druga kolor t³a tekstu. Pojedyncza liczba N oznacza to samo co N.0.
-e lub --quit-at-eof
Powoduje ¿e less automatycznie koñczy pracê, gdy za drugim razem osi±gnie koniec pliku. Domy¶lnie, jedyn± metod± wyj¶cia z less jest polecenie "q".
-E lub --QUIT-AT-EOF
-E
Powoduje, ¿e less automatycznie koñczy pracê, jak tylko osi±gnie koniec pliku.
-f lub --force
Wymusza otwieranie plików nieregularnych (plik nieregularny to katalog lub specjalny plik urz±dzenia). Wy³±cza równie¿ komunikat ostrzegawczy gdy otwierany jest plik binarny. Domy¶lnie less odmówi otwarcia pliku nieregularnego.
-F lub --quit-if-one-screen
Powoduje, ¿e less automatycznie koñczy pracê, je¶li ca³y plik da siê wy¶wietliæ na jednym ekranie.
-g lub --hilite-search
Normalnie less pod¶wietla WSZYSTKIE ³añcuchy, które pasuj± do ostatniego polecenia szukania. Opcja -g zmienia to zachowanie, ka¿±c pod¶wietlaæ tylko ten konkretny ³añcuch, który znaleziono ostatnim poleceniem szukania. Mo¿e to spowodowaæ, ¿e less bêdzie pracowa³ nieco szybciej ni¿ domy¶lnie.
-G lub --HILITE-SEARCH
Opcja -G wy³±cza wszystkie pod¶wietlania ³añcuchów znalezionych poleceniami szukania.
-hn lub ---max-back-scroll=n
Okre¶la maksymaln± liczbê linii do przewijania w ty³. Je¶li koniecznym jest przewiniêcie w ty³ o wiêcej ni¿ n linii, ekran jest rysowany na nowo w kierunku w przód. Je¶li terminal nie ma mo¿liwo¶ci przewijania w dó³, zak³adane jest -h0).
-i lub --ignore-case
Powoduje, ¿e szukania ignoruj± wielko¶æ liter; to jest, litery ma³e i du¿e s± uwa¿ane za identyczne. Opcja ta jest ignorowana je¶li we wzorcu szukania wyst±pi± jakiekolwiek du¿e litery; innymi s³owy, je¶li wzorzec zawiera du¿e litery, szukanie nast±pi z uwzglêdnieniem wielko¶ci liter.
-I lub --IGNORE-CASE
Jak -i, ale szukania ignoruj± wielko¶æ liter nawet je¶li wzór zawiera du¿e litery.
-jn lub --jump-target=n
Okre¶la liniê na ekranie, w której umieszczona ma byæ linia "docelowa". Linia docelowa to obiekt szukania tekstu, szukania tagów, skakania do linii o numerze, skakania do pozycji w procentach, lub skakania do zaznaczonej pozycji. Linie na ekranie okre¶lane s± numerem; linia górna to 1, nastêpna 2, i tak dalej. Numery mog± byæ ujemne, co okre¶la linie liczone od do³u ekranu: dolna linia ekranu to -1, druga od do³u -2, i tak dalej. Je¶li u¿yto opcji -j, szukania zaczynaj± siê od linii nastêpuj±cej tu¿ po linii docelowej. Na przyk³ad je¶li u¿yto -j4, lini± docelow± jest czwarta linia ekranu, szukania wiêc zaczynaj± siê w linii pi±tej.
-J lub --status-column
Wy¶wietla kolumnê stanu na lewym brzegu ekranu. Kolumna stanu wskazuje linie dopasowane w bie¿±cym wyszukiwaniu. Stosowana jest tak¿e gdy dzia³a opcja -w lub -W.
-kfilename lub --lesskey-file=filename
Ka¿e less otworzyæ i zinterpretowaæ wskazany plik jako plik lesskey(1). Mo¿na podaæ wielokrotne opcje -k. Je¶li ustawiona jest zmienna ¶rodowiskowa LESSKEY lub LESSKEY_SYSTEM, albo je¶li plik lesskey znajduje siê w standardowym miejscu (zobacz PRZYPISANIA KLAWISZY), jest on tak¿e u¿ywany jako plik lesskey.
-m lub --long-prompt
Powoduje ¿e less pokazuje rozwiniêty znak zachêty (jak more), z procentow± pozycj± w pliku. Domy¶lnie, znakiem zachêty less jest dwukropek.
-M lub --LONG-PROMPT
Powoduje, ¿e less wy¶wietla jeszcze bardziej szczegó³ow± zachêtê ni¿ more.
-n lub --line-numbers
Wy³±cza numery linii. Warto¶æ domy¶lna (u¿ywanie numerów linii) mo¿e spowodowaæ, ¿e less bêdzie dzia³a³ w niektórych przypadkach wolniej, zw³aszcza z bardzo du¿ym plikiem wej¶ciowym. Wy³±czenie numerów linii opcj± -n pozwoli unikn±æ tego problemu. U¿ywanie numerów linii oznacza: numer linii bêdzie wy¶wietlany w rozwiniêtym znaku zachêty i poleceniu =, a polecenie v przeka¿e bie¿±cy numer linii edytorowi (zobacz tak¿e omówienie LESSEDIT i ZNAKÓW ZACHÊTY poni¿ej).
-N lub --LINE-NUMBERS
Powoduje, ¿e na pocz±tku ka¿dej linii ekranowej wy¶wietlane s± numery linii.
-onazwa_pliku\fP lub --log-file=nazwa_pliku\fP
Powoduje, ¿e less podczas przegl±dania otrzymanego wej¶cia kopiuje je do wskazanego pliku. Dzia³a to tylko wtedy gdy plik wej¶ciowy jest potokiem, a nie zwyk³ym plikiem. Je¶li podany plik ju¿ istnieje, less zapyta o potwierdzenie przed nadpisaniem go.
-Onazwa_pliku lub --LOG-FILE=nazwa_pliku
Opcja -O jest podobna do -o, ale nadpisze istniej±cy plik bez pytania o potwierdzenie.

Je¶li nie podano pliku logu, opcji -o i -O mo¿na u¿yæ z wnêtrza less do jego okre¶lenia. Bez nazwy pliku, bêd± one po prostu podawaæ nazwê pliku logu. Polecenie "s" jest równowa¿ne podaniu -o z wnêtrza less.

-pwzorzec lub --pattern=wzorzec
Opcja -p w wierszu poleceñ jest równowa¿na podaniu wzorca +/wzorzec; to znaczy, nakazuje less aby rozpocz±³ od pierwszego wyst±pienia wzorzec w pliku.
-Pzachêta or --prompt=zachêta
Daje metodê przystosowania trzech stylów znaku zachêty do w³asnych upodobañ. Normalnie umieszcza siê j± w zmiennej ¶rodowiskowej LESS, zamiast wpisywaæ po ka¿dym poleceniu less. Taka opcja musi byæ albo ostatni± opcj± w zmiennej LESS, albo byæ zakoñczona znakiem dolara. -Ps plus ³añcuch zmienia domy¶ln± (krótk±) zachêtê na ten ³añcuch. -Pm zmienia ¶redni± (-m) zachêtê. -PM zmienia d³ug± (-M) zachêtê. -Ph zmienia zachêtê na ekranie pomocy. -P= zmienia komunikat wypisywany poleceniem =. -Pw zmienia komunikat wypisywany podczas oczekiwania na dane (w poleceniu F). Wszystkie ³añcuchy zachêty sk³adaj± siê z sekwencji liter i specjalnych sekwencji escape'owych. Szczegó³y opisano w sekcji ZNAKI ZACHÊTY.
-q lub --quiet lub --silent
Powoduje ¶rednio "ciche" dzia³anie: dzwonek terminala nie dzwoni je¶li próbowano przewin±æ poza koniec pliku lub przed jego pocz±tek - je¶li terminal ma "dzwonek wizualny", jest on u¿ywany zamiast zwyk³ego. Dzwonek zadzwoni przy niektórych innych b³êdach, jak wpisywanie niew³a¶ciwych znaków. Domy¶lnym ustawieniem jest dzwonienie we wszystkich takich przypadkach.
-Q lub --QUIET lub --SILENT
Powoduje ca³kowicie "ciche" dzia³anie: dzwonek terminala nigdy nie dzwoni.
-r lub --raw-control-chars
Powoduje wy¶wietlanie nieprzetworzonych, "surowych" znaków steruj±cych. Domy¶lnie znaki steruj±ce (z³o¿one z Ctrl) wy¶wietlane s± z u¿yciem notacji z daszkiem; na przyk³ad, Control-A (ósemkowo 001) wy¶wietlane jest jako "^A". Uwaga: gdy u¿ywana jest opcja -r, less nie potrafi zachowaæ faktycznego wygl±du ekranu (poniewa¿ to zale¿y od tego, jak ekran reaguje na ka¿dy rodzaj znaku steruj±cego). Mog± wiêc wyst±piæ ró¿ne problemy z wy¶wietlaniem, jak dzielenie d³ugich linii w niew³a¶ciwym miejscu.
-R lub --RAW-CONTROL-CHARS
Jak -r, ale usi³uje zachowaæ wygl±d ekranu, tam gdzie to mo¿liwe. Dzia³a to tylko wówczas, gdy wej¶cie sk³ada siê ze zwyk³ego tekstu, ewentualnie z dodanymi sekwencjami ANSI steruj±cymi kolorem, o postaci:

       ESC [ ... m

gdzie "..." to zero lub wiêcej znaków ró¿nych od "m". Do celów zachowania wygl±du ekranu zak³ada siê, ¿e ¿aden ze znaków steruj±cych i ¿adna z sekwencji ANSI zmieniaj±cych kolory nie przesuwaj± kursora. Przypisuj±c zmiennej ¶rodowiskowej LESSANSIENDCHARS listê znaków, które mog± koñczyæ sekwencje ANSI steruj±ce kolorem mo¿na zmusiæ less do akceptowania w tej roli znaków innych ni¿ "m".

-s lub --squeeze-blank-lines
Powoduje ¶ciskanie kolejnych pustych linii w pojedyncz± liniê pust±. U¿yteczne przy ogl±daniu wyj¶cia nroffa.
-S lub --chop-long-lines
Powoduje, ¿e linie d³u¿sze ni¿ szeroko¶æ ekranu s± ucinane, a nie zawijane. To jest, reszta d³ugiej linii jest po prostu odrzucana. Domy¶lnie d³ugie linie s± zawijane; to znaczy, reszta wy¶wietlana jest w nastêpnej linii.
-ttag lub --tag=tag
Opcja -t, plus zaraz po niej TAG, bêdzie edytowaæ plik zawieraj±cy ów tag. A¿eby to dzia³a³o, musi byæ dostêpna informacja o tagach, na przyk³ad, w bie¿±cym katalogu mo¿e znajdowaæ siê plik zwany "ctags", zbudowany uprzednio poleceniem ctags(1) lub jakim¶ równowa¿nym. Je¶li ustawiono zmienn± ¶rodowiskow± LESSGLOBALTAGS, to jej warto¶æ uwa¿ana jest za nazwê polecenia zgodnego z global(1), które zostanie wykonane w celu znalezienia tagu. (Zobacz http://www.gnu.org/software/global/global.html). Opcja -t mo¿e byæ podana równie¿ z wnêtrza less (poleceniem -), jako metoda ogl±dniêcia nowego pliku. Polecenie :t jest równowa¿ne podaniu -t z wnêtrza less.
-Tplik_tagów lub --tag-file=plik_tagów
Podaje plik tagów, który nale¿y u¿yæ zamiast "tags".
-u lub --underline-special
Powoduje, ¿e znaki backspace i powroty karetki s± traktowane jako znaki drukowalne; to jest, posy³ane s± one na terminal je¶li pojawi± siê w wej¶ciu.
-U lub --UNDERLINE-SPECIAL
Powoduje, ¿e znaki backspace, tabulacje i powroty karetki s± traktowane jako znaki steruj±ce; to jest, obs³ugiwane s± one jak przy podaniu opcji -r.

Domy¶lnie, je¶li podano ani -u ani -U, znaki backspace wystêpuj±ce obok znaku podkre¶lenia s± traktowane specjalnie; wy¶wietlany jest podkre¶lony tekst, z u¿yciem sprzêtowego podkre¶lania terminala. Tak¿e znaki backspace wystêpuj±ce miêdzy dwoma identycznymi znakami s± traktowane specjalnie: wy¶wietlany jest tekst nadpisany, z u¿yciem sprzêtowego pogrubienia terminala. Pozosta³e wyst±pienia backspace s± usuwane, razem z poprzedzaj±cym znakiem. Powroty karetki, po których nastêpuje nowa linia s± usuwane. Inne powroty karetki obs³ugiwane s± jak przy podaniu opcji -r. Tekstu, który jest nadpisany lub podkre¶lony mo¿na szukaæ gdy nie dzia³a ani -u ani -U.

-V lub --version
Wy¶wietla numer wersji less.
-w lub --hilite-unread
Tymczasowo pod¶wietla pierwsz± "now±" liniê po ruchu w przód o pe³n± stronê. Pierwsza "nowa" linia to linia wystêpuj±ca bezpo¶rednio po tej, która znajdowa³a siê poprzednio na samym dole ekranu. Pod¶wietlana jest tak¿e linia docelowa po poleceniach g lub p. Przy nastêpnym poleceniu powoduj±cym ruch pod¶wietlenie jest usuwane. Pod¶wietlana jest ca³a linia, chyba ¿e dzia³a opcja -J - wówczas pod¶wietlana bêdzie tylko kolumna stanu.
-W lub --HILITE-UNREAD
Tak jak -w, ale tymczasowo pod¶wietla pierwsz± now± liniê po ka¿dym poleceniu ruchu o wiêcej ni¿ jedn± liniê.
-xn,... lub --tabs=n,...
Ustawia pozycje tabulacji. Je¶li podano tylko jedno n, to pozycje tabulacji s± ustawiane na wielokrotno¶ciach n. Je¿eli podano wiêcej warto¶ci, oddzielonych przecinkami, tabulacje ustawiane s± na tych pozycjach, a nastêpnie w tym samym odstêpie, co ostatnie dwie. Na przyk³ad, -x9,17 ustawi tabulacje na pozycjach 9, 17, 25, 33, itd. Domy¶ln± warto¶ci± n jest 8.
-X lub --no-init
Wy³±cza wysy³anie sekwencji inicjalizacji i deinicjalizacji terminala z termcap. Jest to czasami po¿±dane, je¿eli ³añcuch deinicjalizacyjny robi co¶ niepotrzebnego, jak czyszczenie ekranu.
--no-keypad
Wy³±cza wysy³anie sekwencji inicjalizacji i deinicjalizacji bloku klawiszy numerycznych terminala. Jest to czasami po¿±dane, je¿eli ³añcuchy inicjuj±ce/deinicjuj±ce powoduj± zachowanie siê klawiatury numerycznej w niepo¿±dany sposób.
-yn lub --max-forw-scroll=n
Okre¶la maksymaln± liczbê linii do przesuniêcia w przód. Je¶li koniecznym jest przesuniêcie o wiêcej ni¿ n linii, zamiast tego od¶wie¿any jest ekran. Opcji -c lub -C mo¿na u¿yæ do od¶wie¿enia ekranu od jego góry, je¶li jest to po¿±dane. Domy¶lnie ka¿dy ruch w przód powoduje przewijanie.
-[z]n lub --window=n
Zmienia domy¶lny rozmiar okna przewijania na n linii. Domy¶lnie jeden pe³ny ekran. Do zmiany rozmiaru okna mo¿na te¿ u¿yæ poleceñ z i w. "z" mo¿na opu¶ciæ dla kompatybilno¶ci z more. Je¶li podana liczba n jest ujemna, oznacza to n linii mniej ni¿ bie¿±cy rozmiar ekranu. Na przyk³ad, je¶li ekran ma 24 linie, -z-4 ustawia okno przewijania na 20 linii. Je¶li ekran zostanie rozszerzony do 40 linii, okno przewijania automatycznie zmieni siê na 36 linii.
-cc lub --quotes=cc
Zmienia znak cytuj±cy w nazwach plików. Mo¿e to byæ konieczne przy nazywaniu pliku zawieraj±cego zarówno znaki spacji jak i cudzys³owy. Je¶li nastêpuje po niej pojedynczy znak, zmienia ona znak cytuj±cy na ten¿e znak. Nazwa pliku zawieraj±ca spacje powinna odt±d byæ otoczona tym znakiem, a nie cudzys³owami. Je¶li nastêpuj± po niej dwa znaki, zmienia ona znak otwieraj±cy cytowanie na znak pierwszy, a zamykaj±cy na drugi. Nazwa pliku zawieraj±ca spacje powinna odt±d byæ poprzedzona znakiem otwieraj±cym i zakoñczona znakiem zamykaj±cym. Zauwa¿, ¿e nawet je¶li zmieniono znaki cytuj±ce, opcja ta pozostaje jako -" (my¶lnik plus cudzys³ów).
-~ lub --tilde
Normalnie linie poza koñcem pliku wy¶wietlane s± jako zawieraj±ce pojedyncze znaki tyldy (~). Ta opcja powoduje, ¿e bêd± wy¶wietlane jako puste linie.
-# lub --shift
Okre¶la domy¶ln± liczbê pozycji, o jakie bêdzie wykonywane przewijanie poziome w poleceniach STRZA£KA_W_PRAWO i STRZA£KA_W_LEWO. Je¿eli podan± liczba jest zero, przyjmowana jest domy¶lna liczba równa po³owie szeroko¶ci ekranu.
--
Argument wierszu poleceñ "--" oznacza koniec argumentów opcji. Wszelkie argumenty nastêpuj±ce po nim s± interpretowane jako nazwa pliku. Mo¿e byæ to przydatne przy ogl±daniu pliku którego nazwa zaczyna siê od "-" lub "+".
+
Je¶li opcja wierszu poleceñ zaczyna siê od +, reszta opcji uwa¿ana jest za pocz±tkowe polecenie less. Na przyk³ad, +G mówi less, aby zacz±³ od koñca pliku zamiast od pocz±tku, a +/xyz mówi mu, aby zacz±³ od pierwszego wyst±pienia "xyz" w pliku. W przypadku szczególnym, +<liczba> dzia³a jak +<liczba>g, to jest, rozpoczyna wy¶wietlanie od okre¶lonego numeru linii (zobacz jednak zastrze¿enie przy poleceniu g powy¿ej). Je¶li opcja zaczyna siê od ++, pocz±tkowe polecenie odnosi siê do ka¿dego ogl±danego pliku, nie tylko pierwszego. Polecenia + opisywanej powy¿ej mo¿na te¿ u¿yæ do ustawienia (lub zmiany) polecenia pocz±tkowego dla ka¿dego pliku.

LINIA EDYCJI

Gdy wprowadzany jest wiersz poleceñ u do³u ekranu (na przyk³ad nazwa pliku dla polecenia :e, albo wzór dla polecenia szukaj±cego), do manipulowania ni± mo¿na u¿yæ pewnych klawiszy. Wiêkszo¶æ poleceñ ma formê alternatywn± w [nawiasach], której mo¿na u¿yæ je¶li jaki¶ klawisz nie istnieje na danej klawiaturze (formy w nawiasach nie dzia³aj± w wersji MS-DOS). Ka¿dy z tych specjalnych klawiszy mo¿na wprowadziæ dos³ownie poprzedzaj±c go znakiem dos³owno¶ci, ^V lub ^A. Sam odwrotny uko¶nik mo¿na te¿ wprowadziæ dos³ownie, wprowadzaj±c dwa odwrotne uko¶niki.
STRZA£KA_W_LEWO [ ESC-h ]
Przesuwa kursor jedno miejsce w lewo.
STRZA£KA_W_PRAWO [ ESC-l ]
Przesuwa kursor jedno miejsce w prawo.
^STRZA£KA_W_LEWO [ ESC-b lub ESC-STRZA£KA_W_LEWO ]
(To znaczy, CONTROL i STRZA£KA_W_LEWO równocze¶nie). Przesuwa kursor o jedno s³owo w lewo.
^STRZA£KA_W_PRAWO [ ESC-w lub ESC-STRZA£KA_W_LEWO ]
(To znaczy, CONTROL i STRZA£KA_W_LEWO równocze¶nie). Przesuwa kursor o jedno s³owo w prawo.
HOME [ ESC-0 ]
Przesuwa kursor na pocz±tek linii.
END [ ESC-$ ]
Przesuwa kursor na koniec linii.
BACKSPACE
Usuwa znak na lewo od kursora lub anuluje polecenie je¶li wiersz poleceñ jest pusta.
DELETE lub [ ESC-x ]
Usuwa znak pod kursorem.
^BACKSPACE [ ESC-BACKSPACE ]
(To znaczy, CONTROL i BACKSPACE równocze¶nie). Usuwa jedno s³owo na lewo od kursora.
^DELETE [ ESC-X lub ESC-DELETE ]
(To znaczy, CONTROL i DELETE równocze¶nie). Usuwa s³owo pod kursorem.
UPARROW [ ESC-k ]
Odzyskuje poprzedni± liniê poleceñ.
DOWNARROW [ ESC-j ]
Odzyskuje nastêpn± liniê poleceñ.
TAB
Dokoñcza czê¶ciow± nazwê pliku na lewo od kursora. Je¶li pasuje ona do wiêcej ni¿ jednej nazwy pliku, do wierszu poleceñ wprowadzane jest pierwsze dopasowanie. Powtórne TABulatory prze³±czaj± wko³o pozosta³e nazwy plików. Je¶li dokoñczona nazwa pliku jest katalogiem, do³±czany jest do niej "/" (W systemach MS-DOS do³±czany jest "\"). Do okre¶lenia innego znaku, który nale¿y do³±czyæ do nazwy katalogu, mo¿e byæ u¿yta zmienna ¶rodowiskowa LESSSEPARATOR.
BACKTAB [ ESC-TAB ]
Tak jak TAB, ale prze³±cza pasuj±ce nazwy plików w odwrotnym porz±dku.
^L
Dokoñcza czê¶ciow± nazwê pliku na lewo od kursora. Je¶li pasuje ona do wiêcej ni¿ jednej nazwy pliku, do wierszu poleceñ wprowadzane s± wszystkie dopasowania (je¶li siê mieszcz±).
^U (Unix i OS/2) lub ESC (MS-DOS)
Usuwa ca³± liniê poleceñ lub anuluje polecenie je¶li wiersz poleceñ jest pusta. Je¶li zmieni³e¶ znak kill w Unixie na co¶ innego ni¿ ^U, zamiast ^U bêdzie u¿ywany ten¿e znak.

PRZYPISANIA KLAWISZY

Mo¿esz zdefiniowaæ swoje w³asne polecenia lessa u¿ywaj±c programu lesskey(1) do stworzenia pliku lesskey. Plik ten okre¶la zestaw klawiszy poleceñ oraz dzia³anie skojarzone z ka¿dym klawiszem. Mo¿esz te¿ u¿yæ lesskey do zmiany klawiszy linii edycji (zobacz LINIA EDYCJI) oraz ustawienia zmiennych ¶rodowiskowych. Je¶li ustawiona jest zmienna ¶rodowiskowa LESSKEY, less u¿ywa jej [warto¶ci] jako nazwy pliku lesskey. W przeciwnym razie, less szuka pliku lesskey w standardowym miejscu. W systemach Unixowych less szuka pliku lesskey zwanego "$HOME/.less". W systemach MS-DOS i Windows less szuka pliku lesskey zwanego "$HOME/_less", a je¶li go tam nie znalaz³, pliku lesskey zwanego "_less" w ka¿dym katalogu okre¶lonym przez zmienn± ¶rodowiskow± PATH. W systemach OS/2 less szuka pliku lesskey zwanego "$HOME/_less.ini", a je¶li go tam nie znalaz³, pliku lesskey zwanego "less.ini" w ka¿dym katalogu okre¶lonym przez zmienn± ¶rodowiskow± INIT, a je¶li i tam go nie znalaz³, szuka pliku lesskey zwanego "less.ini" w ka¿dym katalogu okre¶lonym przez zmienn± ¶rodowiskow± PATH. Zobacz stronê podrêcznika systemowego lesskey(1) po wiêcej szczegó³ów. Przypisania klawiszy mo¿na tak¿e umie¶ciæ w ogólnosystemowym pliku lesskey. Je¶li dany klawisz zdefiniowano zarówno w pliku systemowym, jak i w lokalnym, to priorytet maj± przypisania lokalne. Je¶li ustawiono zmienn± ¶rodowiskow± LESSKEY_SYSTEM, less u¿ywa jej jako nazwy systemowego pliku z przypisaniami klawiszy. W przeciwnym razie szuka go w standardowym miejscu: w systemach uniksowych jest to plik /usr/local/etc/sysless. (Jednak je¶li less skompilowano z katalogiem przeznaczonym na konfiguracjê systemu innym ni¿ ni¿ /usr/local/etc, to w nim w³a¶nie znajdzie siê plik sysless). W systemach MS-DOS i Windows, ogólnosystemowym plikiem lesskey jest c:\_sysless. W systemach OS/2, ogólnosystemowym plikiem lesskey jest c:\sysless.ini.

PREPROCESOR WEJ¦CIA

Mo¿esz dla less zdefiniowaæ "preprocesor wej¶cia". Zanim less otwiera jaki¶ plik, daje najpierw twojemu preprocesorowi wej¶cia szansê zmodyfikowania sposobu w jaki wy¶wietlana jest zawarto¶æ pliku. Preprocesor wej¶cia to po prostu wykonywalny program (lub skrypt pow³oki), który zapisuje zawarto¶æ pliku do innego pliku, zwanego plikiem zastêpuj±cym. Nastêpnie wy¶wietlana jest zawarto¶æ pliku zastêpuj±cego, zamiast pliku oryginalnego. U¿ytkownikowi bêdzie siê jednak wydawaæ, ¿e otwarty zosta³ oryginalny plik; to znaczy, less wy¶wietli oryginaln± nazwê pliku jako nazwê bie¿±cego pliku.

Preprocesor wej¶cia otrzymuje jeden argument wiersza poleceñ, oryginaln± nazwê pliku wprowadzon± przez u¿ytkownika. Powinien on stworzyæ plik zastêpuj±cy, a kiedy zakoñczy pracê, wypisaæ nazwê pliku zastêpuj±cego na swoje standardowe wej¶cie. Je¶li preprocesor wej¶cia nie wypisze nazwy pliku zastêpuj±cego, less u¿ywa pliku oryginalnego, jak zwykle. Preprocesor wej¶cia nie jest wywo³ywany przy ogl±daniu standardowego wej¶cia. Aby przygotowaæ jaki¶ preprocesor, ustaw zmienn± ¶rodowiskow± LESSOPEN na wiersz poleceñ, który wywo³a twój preprocesor. Ten wiersz poleceñ powinien zawieraæ jedno wyst±pienie ³añcucha "%s", który zostanie zast±piony nazw± pliku podczas wywo³ania polecenia preprocesora.

Gdy less zamyka plik otworzony tym sposobem, wywo³a inny program, zwany postprocesorem wej¶cia, który mo¿e dokonaæ wszelkich po¿±danych dzia³añ czyszcz±cych (jak usuwanie pliku zastêpuj±cego stworzonego przez LESSOPEN). Aby przygotowaæ jaki¶ preprocesor, ustaw zmienn± ¶rodowiskow± LESSCLOSE na wiersz poleceñ, która wywo³a twój postprocesor. Ten wiersz poleceñ mo¿e zawieraæ dwa wyst±pienia ³añcucha "%s"; pierwsze zostanie zast±pione oryginaln± nazw± pliku, a drugie nazw± pliku zastêpuj±cego wypisanego przez LESSOPEN.

Na przyk³ad, w wielu systemach Unixowych, poni¿sze dwa skrypty pozwol± ci przechowywaæ pliki w formie skompresowanej, ale nadal umo¿liwi± ogl±danie ich bezo¶rednio przy pomocy less:

lessopen.sh:
       #! /bin/sh

       case "$1" in

       *.Z)    uncompress -c $1 >/tmp/less.$$ 2>/dev/null

               if [ -s /tmp/less.$$ ]; then

                       echo /tmp/less.$$

               else

                       rm -f /tmp/less.$$

               fi

               ;;

       esac

lessclose.sh:
       #! /bin/sh

       rm $2

Aby u¿yæ tych skryptów, umie¶æ oba tam, sk±d mog± byæ wykonywane i ustaw LESSOPEN="lessopen.sh %s", oraz LESSCLOSE="lessclose.sh %s %s". Mo¿na napisaæ bardziej z³o¿one skrypty LESSOPEN i LESSCLOSE, akceptuj±ce inne typy plików skompresowanych itd.

Mo¿liwe jest tak¿e przygotowanie preprocesora wej¶cia posy³aj±cego dane bezpo¶rednio potokiem do less, zamiast wstawiania danych do pliku zastêpuj±cego. Unika siê w ten sposób potrzeby odkompresowania ca³ego pliku zanim zacznie siê go ogl±daæ. Preprocesor wej¶cia dzia³aj±cy w ten sposób zwany jest potokiem wej¶ciowym. Potok wej¶ciowy, zamiast wypisywaæ nazwê pliku wyj¶ciowego na standardowe wyj¶cie, wypisuje ca³± zawarto¶æ pliku zastêpuj±cego na standardowe wyj¶cie. Je¶li potok nie wypisze ¿adnych znaków na standardowe wyj¶cie, plik zastêpuj±cy nie istnieje i less u¿yje pliku oryginalnego, jak zwykle. Aby u¿yæ potoku wej¶ciowego, zmieñ pierwszy znak w zmiennej ¶rodowiskowej LESSOPEN na kreskê pionow± (|), aby zaznaczyæ, ¿e preprocesor wej¶ciowy jest potokiem.

Na przyk³ad, w wielu systemach Unixowych, poni¿szy skrypt zadzia³a tak jak poprzednie skrypty przyk³adowe:

lesspipe.sh:
       #! /bin/sh

       case "$1" in

       *.Z)    uncompress -c $1 2>/dev/null

               ;;

       esac

Aby u¿yæ tego skryptu, umie¶æ go tam, sk±d mo¿e byæ wykonywany i ustaw LESSOPEN="|lesspipe.sh %s". Gdy u¿ywa siê potoku wej¶ciowego, mo¿na u¿yæ równie¿ postprocesora LESSCLOSE, ale zwykle nie jest on potrzebny, poniewa¿ nie ma pliku zastêpuj±cego który nale¿a³oby posprz±taæ. W tym przypadku nazw± pliku zastêpuj±cego przekazywan± do postprocesora LESSCLOSE jest "-".

NARODOWE ZESTAWY ZNAKÓW

W pliku wej¶ciowym istniej± trzy rodzaje znaków:
znaki normalne
mog± byæ wy¶wietlane bezpo¶rednio na ekranie.
znaki steruj±ce
nie powinny byæ wy¶wietlane bezpo¶rednio, ale mo¿na siê ich spodziewaæ w zwyk³ych plikach tekstowych (jak backspace i tabulacji).
znaki binarne
nie powinny byæ wy¶wietlane bezpo¶rednio i nie spodziewamy siê ich w plikach tekstowych.

"Zestaw znaków" to po prostu opis tego, jakie znaki maj± byæ uwa¿ane za normalne, steruj±ce i binarne. Do wybrania zestawu znaków mo¿na u¿yæ zmiennej ¶rodowiskowej LESSCHARSET. Mo¿liwymi warto¶ciami LESSCHARSET s±:

ascii
BS, TAB, NL, CR i znak wysuwu do nowej strony s± znakami steruj±cymi, wszystkie znaki o warto¶ciach pomiêdzy 32 a 126 s± normalnymi znakami, a wszystkie pozosta³e - binarnymi.
iso8859
Wybiera zestaw znaków ISO 8859. Jest to to samo, co ASCII, z wyj±tkiem tego, ¿e znaki miêdzy 160 i 255 s± traktowane jako normalne. [od t³um: niezbêdne dla prawid³owej obs³ugi polskich znaków.]
latin1
To samo, co iso8859.
latin9
To samo, co iso8859.
dos
Wybiera zestaw znaków odpowiedni dla MS-DOS-u.
ebcdic
Wybiera zestaw znaków EBCDIC.
IBM-1047
Wybiera zestaw znaków EBCDIC stosowany przez OS/390 Unix Services. W EBCDIC jest to zestaw analogiczny do latin1. Podobny efekt mo¿esz uzyskaæ ustawiaj±c w ¶rodowisku albo LESSCHARSET=IBM-1047 albo LC_CTYPE=en_US.
koi8-r
Wybiera rosyjski zestaw znaków
next
Wybiera zestaw znaków odpowiedni dla komputerów NeXT.
utf-8
Wybiera kodowanie UTF-8 zestawu znaków ISO 10646.

W wypadkach szczególnych mo¿e zaj¶æ potrzeba przystosowania less do u¿ywania zestawu znaków innego ni¿ te, które mo¿na wskazaæ przy pomocy LESSCHARSET. Wówczas do zdefiniowania zestawu znaków nale¿y u¿yæ zmiennej ¶rodowiskowej LESSCHARDEF. Powinna byæ ona ustawiona na ³añcuch, którego ka¿dy znak okre¶la jeden znak w zestawie znaków. Znak "." u¿ywany jest dla znaków normalnych, "c" dla steruj±cych i "b" dla binarnych. Mo¿na u¿yæ liczby dziesiêtnej oznaczaj±cej powtórzenie. Na przyk³ad, "bccc4b." oznacza³oby, ¿e znak [o kodzie] 0 jest binarny, 1, 2 i 3 s± steruj±ce, 4, 5, 6 i 7 s± binarne, a 8 jest normalny. Wszystkie znaki po ostatnim s± przyjmowane za takie same jak ostatni, znaki wiêc pomiêdzy 9 a 255 by³by tu normalne (jest to przyk³ad, niekonieczne odpowiadaj±cy jakiemu¶ rzeczywistemu zestawowi znaków).

Tabela poni¿sza pokazuje warto¶æ LESSCHARDEF równowa¿n± ka¿dej z mo¿liwych warto¶ci LESSCHARSET:

       ascii   8bcccbcc18b95.b

       dos     8bcccbcc12bc5b95.b.

       ebcdic  5bc6bcc7bcc41b.9b7.9b5.b..8b6.10b6.b9.7b

               9.8b8.17b3.3b9.7b9.8b8.6b10.b.b.b.

       IBM-1047        4cbcbc3b9cbccbccbb4c6bcc5b3cbbc4bc4bccbc
                191.b

       iso8859 8bcccbcc18b95.33b.

       koi8-r  8bcccbcc18b95.b128.

       latin1  8bcccbcc18b95.33b.

       next    8bcccbcc18b95.bb125.bb

Je¶li ani LESSCHARSET ani LESSCHARDEF s± ustawione, ale w zmiennych ¶rodowiskowych LC_ALL, LC_TYPE lub LANG znaleziono ³añcuch "UTF-8", to domy¶lnym zestawem znaków jest utf-8.

Je¶li tego ³añcucha nie znaleziono, ale wykorzystywany system obs³uguje interfejs setlocale,less u¿yje setlocale do okre¶lenia zestawu znaków. setlocale kontrolowane jest ustawieniem zmiennych ¶rodowiskowych LANG lub LC_CTYPE.

Na koniec, je¶li interfejs setlocale równie¿ nie jest dostêpny, to domy¶lnym zestawem znaków jest latin1.

Znaki binarne i steruj±ce wy¶wietlane s± w odwróconych kolorach. Ka¿dy taki znak wy¶wietlany jest w notacji z daszkiem, je¶li to mo¿liwe (np. ^A dla Control-A). Notacja z daszkiem u¿ywana jest tylko je¶li odwrócenie trzeciego bitu od koñca daje normalny znak drukowalny. W przeciwnym razie znak jest wy¶wietlany jako cyfra szesnastkowa w nawiasach ostrych. Format ten mo¿na zmieniæ ustawiaj±c zmienn± ¶rodowiskow± LESSBINFMT. LESSBINFMT mo¿e zaczynaæ siê od "*" i jednego znaku wybieraj±cego atrybut wy¶wietlania: "*k" to miganie, "*d" - pogrubienie, "*u" - podkre¶lenie, "*s" - odwrócone kolory, "*n" - normalny. Je¶li LESSBINFMT nie zaczyna siê od "*", przyjmowany jest atrybut normalny. Reszta LESSBINFMT to ³añcuch, który mo¿e zawieraæ jedn± sekwencjê escape w stylu printf (% plus x, X, o, d itd.). Na przyk³ad, je¶li LESSBINFMT ma warto¶æ "*u[%x]", znaki binarne wy¶wietlane s± jako podkre¶lone liczby szesnastkowe otoczone nawiasami kwadratowymi. Warto¶ci± domy¶ln±, je¶li nie okre¶lono LESSBINFMT, jest "*s<%X>".

ZNAKI ZACHÊTY

Opcja -P pozwala dostosowaæ znaki zachêty do w³asnych upodobañ. £añcuch podany opcji -P zastêpuje okre¶lony ³añcuch zachêty. Pewne znaki w tym ³añcuchu s± interpretowane w sposób szczególny. Mechanizm znaków zachêty jest raczej skomplikowany, a¿eby zapewniaæ elastyczno¶æ, ale zwyk³y u¿ytkownik nie musi rozumieæ szczegó³ów konstruowania w³asnych ³añcuchów zachêty.

Znak procentu plus dowolny pojedynczy znak rozwijany jest zale¿nie od tego, czym jest ów nastêpny znak.

%bX
Zastêpowany przez offset bajtowy w bie¿±cym pliku wej¶ciowym. Po b nastêpuje pojedynczy znak (pokazany jako X powy¿ej), który okre¶la liniê, której offsetu bajtowego nale¿y u¿yæ. Je¶li znakiem tym jest "t", u¿ywany jest offset bajtowy linii wy¶wietlanej na górze ekranu, "m" oznacza liniê ¶rodkow±, "b" oznacza liniê doln±, "B" oznacza liniê tu¿ przed doln±, a "j" oznacza liniê "docelow±", jak to okre¶la opcja -j.
%B
Zastêpowany przez rozmiar bie¿±cego pliku wej¶ciowego.
%c
Zastêpowany przez numer kolumny tekstu widniej±cej w pierwszej kolumnie ekranu.
%dX
Zastêpowany przez numer strony dla wskazanej linii pliku wej¶ciowego. Liniê, która ma zostaæ u¿yta, okre¶la X, tak jak w opcji %b.
%D
Zastêpowany przez liczbê stron w pliku wej¶ciowym, lub, co jest równowa¿ne, numer strony ostatniej linii pliku.
%E
Zastêpowany przez nazwê edytora (ze zmiennej ¶rodowiskowej VISUAL, lub EDITOR je¶li VISUAL nie jest zdefiniowana). Zobacz omówienie elementu LESSEDIT poni¿ej.
%f
Zastêpowany przez nazwê bie¿±cego pliku wej¶ciowego.
%i
Zastêpowany przez indeks bie¿±cego pliku w li¶cie plików wej¶ciowych.
%lX
Zastêpowany przez numer linii w pliku wej¶ciowym. Linia, której nale¿y u¿yæ okre¶lana jest przez X, jak w opcji %b.
%L
Zastêpowany przez numer linii ostatniej linii w pliku wej¶ciowym.
%m
Zastêpowany przez ca³kowit± liczbê plików wej¶ciowych.
%pX
Zastêpowany przez pozycjê procentow± w bie¿±cym pliku wej¶ciowym, wed³ug offsetów w bajtach. Linia, której nale¿y u¿yæ okre¶lana jest przez X, jak w opcji %b.
%PX
Zastêpowany przez pozycjê procentow± w bie¿±cym pliku wej¶ciowym, wed³ug liczby linii.
%s
To samo co %B.
%t
Powoduje, ¿e wszystkie spacje wystêpuj±ce na koñcu s± usuwane. Zwykle u¿ywane na koñcu ³añcucha, ale mo¿e siê pojawiæ gdziekolwiek.
%x
Zastêpowany nazw± nastêpnego pliku wej¶ciowego w li¶cie.

Je¶li jakikolwiek z elementów jest nieznany (na przyk³ad rozmiar pliku je¶li wej¶ciem jest potok), zamiast neigo wypisywany jest znak zapytania.

Format ³añcucha zachêty mo¿na zmieniaæ zale¿nie od pewnych warunków. Pytajnik plus pojedynczy znak zachowuje siê jak "IF"; zale¿nie od tego znaku rozpatrywany jest warunek. Je¶li warunek jest prawdziwy, wszystkie znaki nastêpuj±ce po znaku zapytania i znaku warunku, a¿ do kropki, s± umieszczane w zachêcie. Je¶li warunek jest fa³szywy, znaki te nie s± tam umieszczane. Dwukropka wystêpuj±cego miêdzy znakiem zapytania i kropk± mo¿na u¿yæ do zaznaczenia "ELSE"; wszystkie znaki pomiêdzy dwukropkiem i kropk± s± w³±czane do ³añcucha wtedy i tylko wtedy, gdy warunek IF jest fa³szywy. Znakami warunku (nastêpuj±cymi po znaku zapytania) mog± byæ:

?a
Prawda je¶li ju¿ w³±czono do zachêty jakie¶ znaki.
?bX
Prawda je¶li znany jest offset bajtowy okre¶lonej linii.
?B
Prawda je¶li znany jest rozmiar bie¿±cego pliku wej¶ciowego.
?c
Prawda je¶li tekst jest przesuniêty w poziomie (%c jest niezerowe).
?dX
Prawda je¶li znany jest numer strony dla podanej linii.
?e
Prawda je¶li osi±gniêto koniec pliku.
?f
Prawda je¶li istnieje nazwa pliku wej¶ciowego (tzn. wej¶cie nie jest potokiem).
?lX
Prawda je¶li znany numer okre¶lonej linii.
?L
Prawda je¶li znany jest numer ostatniej linii pliku.
?m
Prawda je¶li jest wiêcej ni¿ jeden plik wej¶ciowy.
?n
Prawda je¶li jest to pierwsza zachêta w nowym pliku wej¶ciowym.
?pX
Prawda je¶li znana jest, liczona wed³ug offsetów bajtowych, pozycja procentowa w pliku okre¶lonej linii.
?PX
Prawda je¶li znana jest, liczona wed³ug liczby linii, pozycja procentowa w pliku okre¶lonej linii.
?s
To samo co "?B".
?x
Prawda je¶li istnieje nastêpny plik wej¶ciowy (to jest, bie¿±cy plik nie jest ostatnim).

Wszystkie znaki inne ni¿ znaki specjalne (znak zapytania, dwukropek, kropka i odwrotny uko¶nik) staj± siê bez zmian czê¶ci± zachêty. Wszystkie znaki specjalne mo¿na umie¶ciæ w zachêcie dos³ownie poprzedzaj±c je odwrotnym uko¶nikiem.

Kilka przyk³adów:

?f%f:Standardowe wej¶cie.

Ta zachêta wypisuje nazwê pliku, je¶li jest znana, w przeciwnym razie ³añcuch "Standardowe wej¶cie".

?f%f .?ltLinia %lt:?pt%pt\%:?btBajt %bt:-...

Ta zachêta wypisze nazwê pliku, je¶li jest znana. Po nazwie pliku nastêpuje numer linii, je¶li znany, w przeciwnym razie pozycja procentowa, je¶li znana, w przeciwnym razie offset bajtowy, je¶li znany. W przeciwnym razie wypisywany jest my¶lnik. Zauwa¿, ¿e ka¿dy znak zapytania ma odpowiadaj±c± mu kropkê, i ¿e % po %pt jest wstawiony dos³ownie poprzez poprzedzenie go odwrotnym uko¶nikiem.

?n?f%f .?m(file %i of %m) ..?e(END) ?x- Next: %x..%t

To wypisuje nazwê pliku, je¶li jest to pierwsza zachêta w pliku, plus komunikat "file N of N", je¶li istnieje wiêcej ni¿ jeden plik wej¶ciowy. Nastêpnie, je¶li jeste¶my na koñcu pliku, wypisywany jest ³añcuch "(END)" plus nazwa nastêpnego pliku, je¶li istnieje. Na koñcu obcinane s± wszelkie koñcowe spacje. Jest to zachêta domy¶lna. Dla odniesienia, poni¿ej podano warto¶ci domy¶lne pozosta³ych dwóch zachêt (odpowiednio -m i -M). Ka¿da z³amana jest w dwie linie, ale tylko dla czytelno¶ci.




?n?f%f .?m(file %i of %m) ..?e(END) ?x- Next\: %x.:

        ?pB%pB\%:byte %bB?s/%s...%t



?f%f .?n?m(file %i of %m) ..?ltlines %lt-%lb?L/%L. :

        byte %bB?s/%s. .?e(END) ?x- Next\: %x.:?pB%pB\%..%t



A tu jest domy¶lny komunikat wypisywany przez polecenie =:



?f%f .?m(file %i of %m) .?ltlines %lt-%lb?L/%L. .

        byte %bB?s/%s. ?e(END) :?pB%pB\%..%t

Rozwijanie zachêt jest u¿ywane równie¿ do innego celu: je¶li zdefiniowano zmienn± ¶rodowiskow± LESSEDIT, u¿ywana jest ona jako polecenie do wykonania w momencie wywo³ania polecenia v. £añcuch w LESSEDIT rozwijany jest tak samo jak ³añcuch zachêty. Domy¶lna warto¶æ LESSEDIT to:




        %E ?lm+%lm. %f



Zauwa¿, ¿e rozwijane jest to do nazwy edytora, plus znak + i numer linii, plus nazwa pliku. Je¶li twój edytor nie akceptuje sk³adni "+numerlinii", albo ma inne ró¿nice w sk³adni wywo³ania, mo¿na zmieniæ zmienn± LESSEDIT ¿eby zmodyfikowaæ zachowanie domy¶lne.

BEZPIECZEÑSTWO

Gdy zmienna ¶rodowiskowa LESSSECURE jest ustawiona na 1, less pracuje w trybie "bezpiecznym". Oznacza to, ¿e nastêpuj±ce mo¿liwo¶ci s± wy³±czone:
!
polecenie pow³oki
|
polecenie potokowa
:e
polecenie examine
v
polecenie edycyjna
s -o
pliku logów
-k
u¿ywanie plików lesskey
-t
u¿ywanie plików z tagami.
metaznaki w nazwach plików, takie jak *
uzupe³nianie nazwy pliku (TAB, ^L)

less mo¿e tak¿e zostaæ skompilowany na sta³e w trybie "bezpiecznym".

ZMIENNE ¦RODOWISKOWE

Zmienne ¶rodowiskowe mog± byæ okre¶lone albo w ¶rodowisku systemu, jak zwykle, albo w pliku lesskey(1). Je¶li zmienne ¶rodowiskowe zdefiniowano w wiêcej ni¿ jednym miejscu, to zmienne zdefiniowane w lokalnym pliku lesskey maj± priorytet nad zmiennymi ze ¶rodowiska systemu, które z kolei ma priorytet nad zmiennymi zdefiniowanymi w zdefiniowanymi w systemowym pliku lesskey.
COLUMNS
Ustawia liczbê kolumn na ekranie. Ma priorytet na liczb± kolumn okre¶lon± przez zmienn± TERM. (Jednak je¶li masz system okien obs³uguj±cy TIOCGWINSZ lub WIOCGETD, to pojêcie rozmiaru ekranu okre¶lone przez ten system jest nadrzêdne w stosunku do zmiennych ¶rodowiskowych LINES i COLUMNS).
EDITOR
Nazwa edytora (u¿ywanego dla polecenia v).
HOME
Nazwa katalogu domowego u¿ytkownika (u¿ywana do znalezienia pliku lesskey w systemach Unixowych i OS/2).
HOMEDRIVE, HOMEPATH
Z³o¿enie zmiennych ¶rodowiskowych HOMEDRIVE i HOMEPATH tworzy nazwê katalogu domowego u¿ytkownika, je¶li nie zdefiniowano zmiennej HOME (tylko w wersji dla Windows).
INIT
Nazwa katalogu inicjalizacji u¿ytkownika (u¿ywana do znalezienia pliku lesskey w systemach OS/2).
LANG
Jêzyk okre¶laj±cy zestaw znaków.
LC_CTYPE
Jêzyk okre¶laj±cy zestaw znaków.
LESS
Opcje które s± przekazywane less automatycznie.
LESSANSIENDCHARS
Znaki, co do których zak³ada siê, ¿e koñcz± sekwencje ANSI steruj±ce kolorem (domy¶lnie "m").
LESSBINFMT
Format wy¶wietlania znaków niedrukowalnych i nie-steruj±cych.
LESSCHARDEF
Okre¶la zestaw znaków.
LESSCHARSET
Wybiera predefiniowany zestaw znaków.
LESSCLOSE
wiersz poleceñ wywo³uj±cy (opcjonalny) postprocesor wej¶cia.
LESSECHO
Nazwa programu lessecho (domy¶lnie "lessecho"). Program lessecho u¿ywany jest do rozwijania metaznaków, takich jak * czy ?, w nazwach plików w systemach Unixowych.
LESSEDIT
Prototypowy ³añcuch dla edytora (u¿ywany dla polecenia v). Zobacz omówienie w sekcji ZNAKI ZACHÊTY.
LESSGLOBALTAGS
Nazwa polecenia wykorzystywanego przez opcjê -t do znalezienia tagów globalnych. Normalnie powinno to byæ ustawione na "global", je¶li system ma polecenie global (1). Je¶li nie jest ustawione, tagi globalne nie s± u¿ywane.
LESSKEY
Nazwa domy¶lnego pliku lesskey(1).
LESSKEY_SYSTEM
Nazwa domy¶lnego pliku systemowego lesskey(1).
LESSMETACHARS
Lista znaków uwa¿anych za metaznaki przez pow³okê.
LESSMETAESCAPE
Przedrostek, który less doda przed ka¿dym metaznakiem w poleceniach wysy³anych do pow³oki. Je¶li LESSMETAESCAPE jest ³añcuchem pustym, polecenia zawieraj±ce metaznaki nie bêd± przekazywane pow³oce.
LESSOPEN
wiersz poleceñ wywo³uj±ca (opcjonalny) preprocesor wej¶cia.
LESSSECURE
Uruchamia less w trybie "bezpiecznym". Zobacz omówienie w sekcji BEZPIECZEÑSTWO.
LESSSEPARATOR
£añcuch do do³±czenia do nazwy katalogu przy dokañczaniu nazwy pliku.
LINES
Ustawia liczbê linii na ekranie. Ma priorytet nad liczb± linii okre¶lon± przez zmienn± TERM. (Jednak je¶li masz system okien obs³uguj±cy TIOCGWINSZ lub WIOCGETD, to pojêcie rozmiaru ekranu okre¶lone przez ten system jest nadrzêdne w stosunku do zmiennych ¶rodowiskowych LINES i COLUMNS).
PATH
¦cie¿ka szukania u¿ytkownika (u¿ywana do znalezienia pliku lesskey w systemach MS-DOS i OS/2).
SHELL
Pow³oka u¿ywana przy wykonywaniu polecenia ! oraz do rozwijania nazw plików.
TERM
Typ terminala na którym uruchamiany jest less.
VISUAL
Nazwa e Nazwa edytora (u¿ywanego dla polecenia v).

ZOBACZ TAK¯E

lesskey(1), more(1), head(1).

OSTRZE¯ENIA

Polecenie = i znaki zachêty (chyba ¿e zmieniono je przez -P) podaj± numery linii na górze i na dole ekranu, ale offset i pozycjê procentow± linii wystêpuj±cej po znajduj±cej siê na dole ekranu.

Je¶li u¿ywa siê polecenia :e do nazwania wiêcej ni¿ jednego pliku, a jeden z nazwany plików by³ ogl±dany poprzednio, nowe pliki mog± zostaæ do³±czone do listy w nieokre¶lonym porz±dku.

Na pewnych starszych terminalach (tak zwanych terminalach z "magic cookie") szukanie z pod¶wietlaniem spowoduje nieprawid³owe wy¶wietlanie. Na takich terminalach szukanie z pod¶wietlaniem jest domy¶lnie wy³±czone, aby unikn±æ potencjalnych problemów.

W pewnych przypadkach, kiedy w³±czone jest szukanie z pod¶wietleniem, a wzorzec do szukania zaczyna siê od ^, pod¶wietlone mo¿e zostaæ wiêcej tekstu ni¿ pasuje. (Ten problem nie wystêpuje, gdy less jest skompilowany tak, by u¿ywa³ pakietu POSIX-owych wyra¿eñ regularnych).

Przy przegl±daniu tekstu zawieraj±cego steruj±ce kolorem sekwencje specjalne ANSI, przy pomocy opcji -R, wyszukiwanie mo¿e nie znale¼æ tekstu zawieraj±cego w sobie tak± sekwencjê. Oprócz tego, wyszukiwanie mo¿e zmieniæ kolor czê¶ci tekstu wystêpuj±cego za pod¶wietlonym.

W niektórych systemach, setlocale twierdzi ¿e znaki ASCII od 0 do 31 s± znakami steruj±cymi, a nie binarnymi. Powoduje to, ¿e less traktuje pewne pliki binarne jako zwyk³e, nie-binarne. Aby obej¶æ ten problem, ustaw zmienn± ¶rodowiskow± LESSCHARSET na "ascii" (albo na inny odpowiedni zestaw znaków).

Naj¶wie¿sz± listê b³êdów znanych w tej wersji less znajdziesz na http://www.greenwoodsoftware.com/less.

Copyright (c) 2000 Mark Nudelman

less jest czê¶ci± projektu GNU i stanowi wolne oprogramowanie. Mo¿esz go rozprowadzaæ dalej i/lub modyfikowaæ na warunkach albo (1) Powszechnej Licencji Publicznej GNU, wydanej przez Fundacjê Wolnego Oprogramowania, albo (2) Licencji Less. Szczegó³y dotycz±ce rozprowadzania znajdziesz w pliku README pakietu dystrybucyjnego less. Wraz z less powiniene¶ otrzymaæ egzemplarz Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU General Public License) - zobacz plik COPYING. Je¶li nie - napisz do Free Software Foundation, 59 Temple Place, Suite 330, Boston, MA 02111-1307, USA. Powiniene¶ tak¿e otrzymaæ kopiê Licencji Less - zobacz plik LICENSE. less rozpowszechniany jest z nadziej±, i¿ bêdzie u¿yteczny - jednak BEZ JAKIEJKOLWIEK GWARANCJI, nawet domy¶lnej gwarancji PRZYDATNO¦CI HANDLOWEJ albo PRZYDATNO¦CI DO OKRE¦LONYCH ZASTOSOWAÑ. W celu uzyskania bli¿szych informacji siêgnij do Powszechnej Licencji Publicznej GNU.

AUTOR

Mark Nudelman <markn@greenwoodsoftware.com>
Zg³oszenia b³êdów lub komentarze proszê przesy³aæ na powy¿szy adres albo do bug-less@gnu.org.
Wiêcej informacji znajdziesz na witrynie macierzystej programu less: http://www.greenwoodsoftware.com/less.